خانه هنرمندان شهرداری مشهد عصر روز دوم آذر ماه، میزبان جمعی از هنرمندان طراح صنعتی و معماران بنام مشهدی بود. در این جلسه دبیر و مدیر اجرایی جشنواره، ضمن تشریح ابعاد جشنواره بین المللی هنرهای شهری مشهد به سوالات هنرمندان پاسخ دادند.
دبیر جشنواره در ابتدای جلسه تفاوت های بخش اصلی این دوره جشنواره با ادوار گذشته را برشمرد و بر نقش بین المللی آن تاکید کرد و گفت: در بخش بین الملل که بخش اصلی جشنواره است تمام هنرمندان ایران و جهان می توانند مشارکت داشته باشند. عنوان بین المللی به معنای افزایش دامنه مخاطبان این رویداد است.
مهدی یک پسر افزود: شهر مشهد شهری بین المللی است و هرساله تعداد زیادی زائر و مسافر غیرمشهدی و حتی خارج از کشور دارد. ما در زمینه هنری هم باید به سوی تعامل با این مخاطبان و استفاده از محصولات بین رشته ای باشیم. آثاری که هنرهای مختلف را در کنار هم داشته باشد و در کنار آن از ظرفیت تولید محتوی نیز استفاده شود.
دبیر جشنواره بین المللی هنرهای شهری مشهد ادامه داد: در بخش اصلی مسابقه که در واقع بین المللی است، طراحی پاویون های قصه گو را خواهیم داشت. پاویون ها در واقع روایتگر یک داستان هستند و روایتگری این داستان از طریق ابزار های مختلف انجام می‌پذیرد. این جشنواره میزبان آثاری خواهد بود که به مفاهیم “برکت” و “کرامت” در قالب فضای مفهومی (پاویون) کوچک مقیاس، برای جانمایی در فضاهای عمومی شهر پرداخته باشند و روایتگر مصداقی از موضوعات اصلی باشند و مخاطبان را با “داستانی” از یک “سوژه” مشخص مواجه کنند.
یک پسر به تفاوت نگاه غالب این دوره جشنواره پرداخت و بیان کرد: مهمترین اتفاق این دوره تغییر رویکرد برگزار کنندگان درباره نوع آثار است و تلاش داریم آثار صرفا تماشایی نباشند و به سوی گزینش آثار تعاملی خواهیم رفت. ما نمی‌خواهیم آثار تنها برای گرفتن عکس یادگاری استفاده شوند و خواستار ارتباط و تعامل پاویون ها با مردم هستیم.
او درباره بخش داخلی جشنواره نیز تصریح کرد: رویداد نوروزگان بخش داخلی جشنواره است. این بخش شامل برنامه معمول سال‌های گذشته با کمی تغییرات در مدل و شیوه اجرا است. المان‌های شهری به تعداد محدودی ساخته خواهند شد ولی پیرامون آن نمایش هایی اجرا خواهد شد که لازمه این اتفاق طراحی تعاملی آثار است. المان ها نیز مبتنی بر داستان است و تفاوت پاویون با المان در پیچیدگی طراحی است. اما در پیرامون المان ها، نمایش شهری، سرود و دیگر برنامه ها و با بیانی دیگر “مکان رویداد” خواهیم داشت که المان ها عنصر اساسی و مرکزی داستان خواهد بود. تحت این شرایط رویکرد ما، کیفیت بیشتر این المان ها است.
یک پسر افزود: بخش نقاشی دیواری هم به بلوغ رسیده و در دو قسمت برگزار می شود که قسمت اول آن نقاشی روی دیوارهای بزرگ مقیاس و سطح یک است و بخش دیگر هم شامل ساخت و نصب نقوش برجسته و نقاشی های دیواری در سطح دیوارهای ممتد شهر است. بخش نهایی هم تزئینات شهری است. رویکرد آن هم بیشتر محصولات و آثاری است که در تکرار و تکثیر شکل می گیرند و بیشتر نش آرایش شهری دارند، چه با رویکرد اصلاح نا‌زیبایی ها و چه با رویکرد افزودن به مبلمان شهری و تغییر ماهیت بعضی از آنها با استفاده از ظرفیت های هنر خلاقانه است.
وی در پاسخ به پرسش اسماعیل رزاقی یکی از طراحان حاضر در جلسه درباره داستان محور بودن و داستان ها گفت: مجموعه ای از داستان های مختلف در چندین حوزه در حال تهیه است که ابتدای هفته پیش رو منتشر خواهد شد. دو پیوست در هفته آینده منتشر خواهد شد که یکی مکان یابی است و قبل از طراحی توسط هنرمندان، مکان استقرار المان ها مشخص شده است، مورد دیگر هم پیوست داستان ها است.
تهمینه اسکندری هنرمند طراح نیز انتقاداتی درباره نوع داوری در ادوار گذشته داشت و از دغدغه خود مبنی بر بالا بردن سواد بصری مردم گفت. او درباره داستان ها و غالب آنها نیز پرسش هایی داشت.
یک پسر در پاسخ به این سوالات گفت: در داوری جشنواره همیشه از صاحب نظران و اساتید رشته های هنری استفاده شده است. داستان ها نیز در مورد آداب و رسوم، مفاخر و معطوف به هویت شهر مشهد است. موضوع امام رضا(ع) و زیارت مسئله هویت شهر مشهد است و این شهر پیرامون حرم مطهر شکل گرفته و حتی اقتصاد آن با این موضوع پیوند خورده است. علاوه بر این مسائل بین المللی به عنوان مثال مسائل زیست محیطی هم در قالب داستان ها قرار داده می شوند.
جعفر اعرابی معمار برجسته مشهدی ضعف جشنواره را موقتی بودن آثار به لحاظ زمانی و مکانی دانست و گفت: قابلیت جابجایی آثار و عدم نیاز فونداسیون ساختمانی که در فراخوان از مشخصات فیزیکی و فنی آثار ذکر شده موید موقتی بودن آنهاست. این آثار ثبات ندارد و قابلیت جابجایی باعث سست و سبک شدن آثار و عدم استحکام آنها می شود. ثبات یکی از ویژگی هایی است که المان های معمول را به المان های هویتی و دارای تعامل با شهروندان تبدیل می کند.
لادن اسدی عضو هیئت علمی و مدیر گروه معماری دانشگاه آزاد مشهد از دعوت برگزار کنندگان این جلسه ابراز خرسندی کرد و گفت: ادوار گذشته اهمیت زیادی به دانشکده هنر و معماری داده نشده و دعوت به این جلسه اتفاق مبارکی است. دانشجویان و اساتید معماری بسیار با انگیزه و خلاق هستند و ذهن هنری پویایی دارند. تعامل بیشتر جشنواره با دانشکده معماری را خواستارم
مدیر اجرایی جشنواره نیز درباره چگونگی برگزاری جشنواره توضیحاتی داد و گفت: مشهد دارای هشت لایه هویتی است که هر کدام زیر لایه های خاص خودشان را دارند. مد نظر ما این بوده که نظری به تاریخ 1240 ساله مشهد داشته باشیم. مشهد شهر قصه‌گویی است اما کمتر به آن توجه شده است. مشهد 9 قومیت مختلف دارد که از 450 سال گذشته تاکنون در این شهر زیست می کنند. قصه ها و داستان های بسیار متنوعی وجود دارد که هر کدام از آنها روایت های زیبایی از شهر مشهد است. نکته دیگر وقفیات مشهد است که در حال حاضر این شهر را بزرگترین شهر وقفی جهان می کند.
بهزاد چوپانکاره بیان کرد: قرار است رویه عوض شود و قرار است آثار نگاه تعاملی داشته باشند و مردم به آثار ارتباط بگیرند. اولویت ما موضوع علی بن موسی الرضا(ع) و شعار شورای شهر ششم یعنی “جهان شهر برکت و کرامت رضوی” است. ما معتقدیم مشهد قابلیت صحبت، گفتگو و داستان سرایی های خاص خودش را دارد. همانند خیلی شهرهای دیگر که داستان های خودشان را مطرح و پر رنگ کرده اند اما این اتفاق در مشهد آن طور که باید صورت نپذیرفته است. نکته دیگر استفاده از هنر مشهد و مکتب های خراسانی است که در این دوره مدنظرمان قرار دارد. ما میخواهیم همه اینها را در کنار هم داشته باشیم و خاطره ای متفاوت برای مردم بسازیم.
