به گزارش ستاد رسانه ای جشنواره بین المللی هنرهای شهری مشهد، امسال در چهاردهمین دوره برگزاری جشنواره هنر شهری مشهد، قرار است این جشنواره پذیرای آثار هنری در تراز بین‌المللی باشد و فصلی جدید از جلوه‌های هنر شهری در «جهان‌شهر برکت و کرامت» آغاز شود. جشنواره بین‌المللی هنرهای شهری مشهد در این دوره میزبان آثاری خواهد بود که به مفاهیم «برکت» و «کرامت» در قالب پاویون (فضای مفهومی) کوچک‌مقیاس برای جانمایی در فضاهای عمومی شهر پرداخته باشند. دبیر اجرایی بخش بین‌الملل جشنواره در آستانه مرحله داوری نهایی آثار درباره چگونگی برگزاری و میزان تأثیر آن توضیحاتی داد که در ادامه می‌خوانید.
دبیر اجرایی بخش بین‌الملل ابتدا درباره سابقه جشنواره و اضافه‌شدن بخش بین‌المللی به این دوره گفت: این جشنواره در مشهد اولین‌بار به‌مناسبت استقبال از بهار ۱۳۸۷ شروع به کار کرد. در آن دوره جشنواره، فضاسازی شهر با آثار هنری در دستورکار قرار گرفت و نخستین‌بار شهر با تعداد کمی اثر هنری آذین‌بندی شد. مشهد در زمینه فضاآرایی هنری شهر به‌مناسبت بهار در ایران پیشگام است و اولین شهری است که به این مناسبت یک رویداد هنر شهری را در کشور برنامه‌ریزی و اجرا کرد. در این سال‌ها جشنواره هنرهای شهری مشهد ابعاد مختلفی از فرازوفرود کیفی و کمی را تجربه کرده و سیاست‌گذاری‌ها، رویکردها و موضوعات توجه‌شده در فراخوان استقبال از بهار تغییرات زیادی به خودش دیده است. گاهی تنوع آثار و تعداد آن‌ها بیشتر شده، زمانی موضوعاتی خاص‌تر مدنظر قرار گرفته و در دوره‌ای قالب‌ها و بخش‌های متنوع هنری تجربه شده و البته همواره تلاش شده است برنامه‌ریزی‌ها و طراحی‌های ما با جایگاه شهر مشهد و نیاز شهر و شهروندان به آثار هنری متناسب باشد.
حسن‌زاده درباره بخش بین‌الملل جشنواره بیان کرد: فراخوان بخش بین‌المللی جشنواره هم‌زمان با سایر بخش‌ها منتشر شده است. این بخش از فراخوان که به طراحی و اجرای فضاهای مفهومی (پاویون‌های شهری) می‌پردازد، نخستین‌بار است که در کشور برگزار می‌شود. رشد هنرهای شهری در دنیا و لزوم تعامل بیشتر آثار با مردم، سبب شکل‌گیری تجربیات تازه‌ای در هنر شهری شده است که کشور ما نیز خواه‌ناخواه باید به این سمت گام بردارد و بخش بین‌الملل نخستین قدم به‌سوی این هدف است. طبیعتا نخستین گام‌ها لزوما کامل، دقیق و بهترین آن‌ها نیستند، اما شکل‌گیری جریانی با همین اقدامات و گام‌های نخست صورت می‌پذیرد و استمرار و اصلاح آن می‌تواند ما را به آثار بهتر و اهداف والاتر نزدیک کند. برای طراحی و سیاست‌گذاری این بخش، هیئت‌علمی باتجربه‌ای انتخاب شده‌اند و اعضای هیئت‌داوران نیز از برترین‌های حوزه فعالیتشان در سطح ملی هستند. علاوه بر اینکه مسابقات مختلف بین‌المللی نیز رصد و تحلیل شد تا برنامه‌ریزی بخش بین‌الملل به استانداردهای رویدادی فراملی نزدیک شود. خواسته ما این بوده است که درنهایت آنچه با فضای هنری کشور متناسب و با جایگاه و شأن شهر مشهد مرتبط است، طراحی بشود. البته سوژه‌محورشدن فراخوان باعث شده است کار برای طراحان در زمان‌بندی جشنواره مقداری سخت شود. در بیشتر سال‌های گذشته موضوعات به‌صورت عام مطرح می‌شد و هنرمندان آزادی عمل بیشتری داشتند. اما تمرکز و مطالعه بیشتر در این دوره از جشنواره لازمه ایده‌پردازی و طراحی است و البته که رشد اتفاق نمی‌افتد، مگر با شکستن عادت‌ها و بیرون‌آمدن از دایره تکرار.
تعاملیشدن، نیاز بزرگ تولیدات هنرمندانه در فضای شهری است
دبیر اجرایی بخش بین‌الملل درباره تغییر رویکرد جشنواره نسبت به آثار توضیح داد: نیاز امروز هنر شهری این است که ما مردم و مخاطبان هنر شهری را با آثار درگیر کنیم؛ به این معنی که آثار را از صرفا تماشایی به آثار تعاملی تبدیل کنیم. آثاری که با مخاطب کامل می‌شوند و از آن‌ها تأثیر می‌پذیرند و بر مخاطب نیز تأثیر می‌گذارند. این رفت و برگشت‌ها نیازمند وجود آثار جدید است. بخش بین‌الملل ما که درصدد طراحی فضای مفهومی است، تلاش می‌کند به چنین آثاری برسد؛ آثاری که علاوه بر ظاهر و فرم هنری، متناسب با سوژه، محتوا را هم انتقال بدهند. به‌طبع این شرایط به اجتماعی‌ترشدن آثار کمک می‌کند و مردم و مخاطبان تأمل و تفکر بیشتری خواهند کرد. مدیریت شهری هم می‌تواند از این طریق بخشی از ایده‌ها و سیاست‌گذاری‌هایش را محقق کند.
وی تصریح کرد: از اولین دوره بخش بین‌الملل انتظار می‌رود تعداد مناسبی آثار باکیفیت لازم در شهر اجرا شوند و بازخوردی که از این آثار دریافت می‌شود، می‌تواند مبنای طراحی فرایند دوره بعدی باشد. با برنامه‌ریزی صحیح، زمان‌بندی مناسب و البته تبلیغات درخور و انتشار متناسب فراخوان، می‌شود امیدوار بود که دوره‌های بعدی این جشنواره به‌معنای واقعی جشنواره بین‌المللی هنر شهری باشد. امیدوارم مدیران و سیاست‌گذاران شهر مشهد از این موضوع حمایت و پشتیبانی کنند و فرصت و تمهیدات درخور این عنوان را در اختیار مجموعه هنری شهرداری قرار دهند تا به بهترین نحو برنامه‌ریزی و جشنواره را اجرا کنند.
حسن‌زاده بین‌المللی‌شدن را در معرفی بیشتر شهر مشهد مؤثر دانست و گفت: به‌طبع جشنواره برای معرفی شهر مشهد مفید است و نام مشهد را در زمینه هنرهای شهری در عرصه بین‌الملل مطرح خواهد کرد. برای هنرمندانی که در این جشنواره مشارکت می‌کنند نیز دیده‌شدنشان در سطح بین‌الملل امتیاز و ویژگی است. اجرای آثار هنرمندان بین‌المللی در شهر مشهد هم باعث می‌شود هنرمندان، مخاطبان و علاقه‌مندان به مقوله هنری شهری، بی‌واسطه با آثار روز دنیا در ارتباط باشند و با هنرمندانی که در خارج از کشور مشغول کار هنری هستند، ارتباط بگیرند. این اتفاق جریان هنر شهری مشهد و کشور را به جریان روز هنر شهری در جهان نزدیک‌تر می‌کند. اگر مشهد قرار است کلان‌شهری بزرگ در جهان اسلام باشد، به‌طبع باید در حوزه‌های مختلف هم حرفی برای گفتن داشته باشد و هم اثرگذار و جهت‌دهنده باشد. جشنواره هنرهای شهری مشهد می‌تواند پنجره تازه‌ای به‌سمت مشهد باز کند و عموم علاقه‌مندان به این زمینه را به تماشای آن دعوت کند.
دبیر اجرایی بخش بین‌الملل جشنواره بین‌المللی هنرهای شهری مشهد در پایان صحبت‌هایش به روند اجرایی بخش بین‌الملل اشاره کرد و افزود: تابه‌حال جلسات متعددی در سطوح مختلف درباره طراحی و سیاست‌گذاری فراخوان، انتخاب سوژه‌ها، فرایندهای مالی و اداری و همچنین نشست‌های تبیین فراخوان در شهرهای مشهد، اصفهان و تهران برگزار شد. این جلسات با هنرمندان معمار، هنرمندان تجسمی، مجسمه‌سازان، هنرمندان هنر جدید و فعالان حوزه مولتی‌مدیا برگزار شده است. در ادامه بررسی فنی و فرایند اجرایی کار انجام می‌شود و آثار 27اسفند در شهر رونمایی خواهد شد.
سید محمد عطایی